مرحوم استاد علی اسفرجانی
هنرمند میناتور، تذهیب و سوخت معرق استاد علی اسفرجانی هنرمند برجسته و چیره دست هنرهای ملی وسنتی ایران، از مینیاتوروتذهب گرفته تا هنر سوخت و معرق، به سال ۱۲۹۹ ش، در پایتخت همیشه ماندگارهنر ایران زمین، اصفهانچشم به جهان هستی گشود. پدرش شادروان اسدالله اسفرجانی مردی صاحب اندیشه؛ هنرور و از مقامات ارشد مالیه در اصفهان و مردی مؤمن و معتقد به مبانی عالیه اسلام بود مادر اونیز زنی پاک سرشت واز تبار سادات بشمار می‌رفت. استاد اسفرجانی چگونگی ورود خود بدنی‌ای هنررا اینگونه توصیف می‌کند. در مرداد سال ۱۳۱۳ به باغ همیشه بهار مدرسه صنایع قدیمه راه یافته است. آن روزها مدرسه صنایع قدیمه که از سال ۱۳۰۹ به همت و پایمردی شادروان حسین طاهرزاده بهزاد تأسیس شده بود، تنها کانون رسمی آموزش هنرهای ملی ایران بود که با هدف تجدید حیات واحیای هنرهایی چون مینیاتور، تذهیب، نقشه قالی، کاشیکاری منّبت، خاتم سازی وزری بافی... دایرشده وبه طور رسمی هنرجو می‌گرفت. طاهرزاده رئیس مدرسه؛ مردی هنرمند ومدیری با نظم وترتیب بود. او با آزمونی که شخصاً از هنرجوی تازه وارد می‌گرفت میزان آمادگی او را برای ورود به رشت‌ها ی خاص می‌سنجید. وقتی شور و شوق و استعداد مرا به آموختن ارزیابی کرد، پیشنهاد داد که دررشته میناتورو تذهیب مشغول شوم. بدین ترتیب علی اسفرجانی زانوی شاگردی برساحت متبرک خاک مدرسه صنایع قدیمه زد. مدرسه‌ای که نظیرش تابه امروز در هیچ کجای این مرز و بوم دیده نشده است. استاد علی اسفرجانی پس از ورود به مدرسه؛ با شوروشوقی عجیب در مکتب استاد هادی تجویدی اصول مینیاتور را از طرح تا رنگ آموخت وهم زمان درکلاس استاد علی درودی، استاد یگانه ومسلم تذهیب با قواعد وقوانین تذهیب از نقش و طرح گرفته تا رنگ آمیزی آشنا گردید. استاد اسفرجانی نزدیک به پنج سال تمام در مدرسه عاشقی، عشق به هنرهای اصیل وارزشمند ایرانی را با روح و جان خود در آمیخت.
استاد علیاستاد علی اسفرجانی درسال ۱۳۱۸ دوره مدرسه را با موفقیت کامل در رشته میناتور و تذهیب به پایان رسانید. حاصل کارآن سال‌ها، چند میناتور بسیار زیبا و ظریف با تذهیب حاشیه است که از استاد در موزه هنرهای ملی ایران به یادگار مانده است. برخی از تابلوهای استاد نیز در موزه های دیگر شهرها به نمایش گذاشته شده است. تابلوی مینیاتور لیلی و مجنون به سبک صفوی با دوازده صورت به تاریخ ۱۳۱۵ ش، و تابلوی مینیاتور ((بزم خسرو شیرین)) با تذهیب یازده صورتی به تاریخ ۱۳۱۴ ش، که هردو در موزه هنرهای ملی ایران درکنار کارهای دیگر استادان نگهداری می‌شود در واقع؛ کارنامه پایان دوره استاد می‌باشد.
وی پس از اتمام مدرسه صنایع قدیمه؛ با توجه به تجربه ومهارتی که داشت، برای کار طراحی تمبر و برچسب‌های دولتی به چاپخانه مجلس رفت ودر کنار دیگر برادرش که همان جا به کار گراورسازی مشغول بود نزدیک به هفت سال در مجلس طراحی کرد. سپس به اتفاق برادرخود دستگاه چاپ وگراورسازی را وارد کرد. بدین ترتیب در کنار کارهنر؛ به کار چاپ که آن هم ذوق هنری می‌طلبید ودرآن زمان بیشتربا دست انجام می‌شد پرداخت. استاد علی اسفرجانی تا به امروز متجاوز از بیست و دو اثردر زمینه هنرسوخت و معّرق، چهار اثر مینیاتور در ابعاد بزرگ شامل بزم خسرو و شیرین، رستم و سهراب، خیام و دلداده، سلطان محمود غزنوی و مراسم انتخاب شعرا وسیزده تابلوی کوچک مینیاتور از اشعار حافظ و سعدی آفریده که اغلب در مجموعه شخصی خود شان نگهداری می‌شود؛ و برخی آنها از طرف استاد به فرزندان هدیه گردیده است. امید است که این مجموعه زیبای هنری در موزه‌ای به نام استاد به یادگار بماند. هم اینک نیز سرانگشتان هنرآفرین استاد بر طرح زیبایی از یوسف و زلیخا می‌چرخند تا نقشی ظریف ودلنیشن با رنگ‌های لطیف بر تن پوست بنشانند. استاد علی اسفرجانی بعد از سال‌ها تلاش ومجاهدت درخلق آثار هنری در ۲۴ دی ماه سال ۱۳۸۴ دار فانی را وداع گفت و به رحمت حق پیوست. روحش شاد و نیت خیرش مستدام باد.
